Modest Moessorgski's "Foto's op een tentoonstelling"

Over het ontstaan ​​van de "Pictures at an Exhibition"

• De pianocyclus "Pictures at an Exhibition" ontstond in 1874 en behoort daarmee tot het late werk van de componist. Doorslaggevend voor de compositie waren tien schilderijen van architect Viktor Hartmann (1834-1873).
• Toen Mussorgsky Hartmann in 1870 ontmoette, was hij al lid van de "Mighty Heap". Dit was de speciaal gekozen, ironische naam van een groep van vijf Russische componisten. Naast Moessorgski waren er ook Nikolai Rimsky-Korsakov, César Cui, Alexander Borodin en Mili Balakirew.
• Moessorgski's vriend en kunstcriticus Vladimir Stassow was verantwoordelijk voor de kennismaking van Moessorgski en Hartmann. In 1870 zorgde hij ervoor dat Hartmann kennismaakte met de kring van de "Mighty Heap".
  instagram viewer
• Hartmann, die naast zijn werk als architect veel tekende, streefde doelen na die vergelijkbaar zijn met die van de vijf componisten. Terwijl ze probeerden om volkselementen van Russische muziek in hun composities te verwerken, gebruikte hij Russische motieven in zijn foto's. Dit wordt beschouwd als een van de redenen waarom hij en Moessorgski al snel goede vrienden werden.
• Toen Hartmann in 1873 op 39-jarige leeftijd stierf, besloot Moessorgski een muzikaal gedenkteken te plaatsen voor zijn vriend. Geïnspireerd door een tentoonstelling met foto's van Hartmann schreef hij een decor voor tien geselecteerde schilderijen.


Absolute muziek vs. Programmamuziek - hoe actueel is het debat in de 19e Eeuw?

Heb je je ooit afgevraagd of muziek een statement heeft dat verder gaat dan puur ...

• De foto's van de "Grote Poort van Kiev" en de "Hut van Baba Jaga" behoren tot de beroemdste instellingen van de pianocyclus. Zijn compositie werd voltooid in 1874. Het is opgedragen aan Vladimir Stasov. Hij had een belangrijke bijdrage geleverd aan de beslissing om het stuk te componeren.

Inhoud van de foto's en muzikale uitvoering

• Moessorgski is niet tevreden met het op muziek zetten van de tien afbeeldingen. De afzonderlijke stukken worden slechts een cyclus door de steeds terugkerende "promenade". Dit is een kort stuk dat zowel als prelude als intermezzo fungeert.
• De "Promenade" heeft als functie de afzonderlijke beelden aan elkaar te relateren. Een persoon verschijnt voor het innerlijke oog van de luisteraar, de ene na de andere langs de beelden lopen. Soms blijft ze hangen voor een foto, soms vervalt ze in bedachtzaamheid, zoals gebruikelijk bij het bezoeken van een tentoonstelling.
• De musical "Promenade" wordt enerzijds door zijn herkenningswaarde iets bijzonders. Het is een pakkende melodie die voornamelijk uit kleine intervallen en toonstappen bestaat en Russisch volksliedmateriaal bevat.
• Terwijl de eerste Promenade in majeur is en in een vlot tempo wordt gespeeld, klinkt een van zijn latere tegenhangers veel melancholischer door de mineurkleuring en het tragere tempo. De luisteraar merkt dat de foto's de tentoonstellingsbezoeker niet onberoerd laten.
• In elke foto probeert Moessorgski een karakteristiek timbre en sfeer te vinden. Veel instellingen voldoen aan de eisen van programmatische muziek voor zover ze zeer onomatopoeisch zijn geïmplementeerd. Vooral de foto van de "hut van de Baba Yaga" is indrukwekkend. Hier wordt de heksentocht op Walpurgisnacht op zeer karakteristieke wijze in al zijn krachtige klanken vertolkt.
• De muziek op "Bydlo", een oude kar getrokken door ossen, is minder onomatopee, maar net zo beeldend. De muziek rolt verder als van grote afstand, als de gestaag naderende kar. Zoals op veel andere foto's, probeert Moessorgski Russische melodieën te produceren die even uniek als pakkend zijn in hun harmonie en melodie.
• Het hoogtepunt van de cyclus is de "Grote Poort van Kiev". Dit stuk heeft een monumentaal karakter en laat de omvang en pracht van het gebouw duidelijk worden voor het innerlijke oog van de luisteraar.
• Door de verscheidenheid aan klanken en de oogverblindende muzikale kleuren lijkt de "Grote Poort van Kiev" minder pianistisch dan orkestraal. Tegen deze achtergrond is het niet verwonderlijk dat de "Pictures at an Exhibition" later ook voor orkest werden geïnstrumenteerd.

Ravels arrangement voor orkest

• De "Pictures at an Exhibition" kende een doorslaand succes, niet alleen als pianostuk en als programmatische compositie. Ze zijn meermaals gebruikt als basis voor een orkestarrangement.
• Het bekendste arrangement is van Maurice Ravel. Het ging in première in 1922 en wordt nog steeds vaak gespeeld.
• Aangezien Ravel Moessorgski's compositie bewonderde, probeerde hij een ondersteunende maar niet onnodig veranderende compositie te vinden. interpretatie. In tegenstelling tot de piano was het in staat om alle tonale facetten uit te drukken met behulp van verschillende instrumenten. Zo ontstond een nog grotere mate van beeldspraak.
• Naar het beeld van de rijke en de arme Jood, dienen bewust gebruikte instrumenten de karakteriseren van de twee figuren. De rijke Jood wordt beschreven door massieve strijkers en houtblazers. Het vreemd dunne geluid van de gevulde trompet die voor de arme Jood wordt gebruikt, lijkt daarentegen op een karikatuur. Zo illustreert Ravel de interpretatie waar in de pianoversie al op gezinspeeld wordt.
• Alleen wat betreft de promenades wijkt Ravel af van het origineel. Hij laat de herhaling van de eerste promenade die midden in de compositie verschijnt, achterwege. Dit zorgt voor een andere interpretatie. Mussorgsky legt de focus op de tentoonstellingsbezoeker die van beeld naar beeld dwaalt en verbindt zo kunst en muziek. Ravel daarentegen richt zich volledig op de beelden en hun inhoud.

Als je de "Pictures at an Exhibition" nog nooit hebt gehoord, is het raadzaam om eerst naar de originele versie te kijken. Maar als u het genre programmamuziek nog niet kent, laat u dan onder de indruk van het klankeffect van het orkestrale arrangement. Beide versies worden sterk aanbevolen in termen van hun gelijkenis en hun verschillen.