Poznaj i walcz z efektem Dunninga-Krugera
Efekt Dunninga-Krugera opisuje, dlaczego niektórzy ludzie znacznie przeceniają własne możliwości i nie zdają sobie sprawy, że tak naprawdę są niekompetentni. Ale jak objawia się ten błędny osąd i co możesz z tym zrobić?
Fałszywe postrzeganie według Dunninga i Krugera
Według Dunninga i Krugera, jeśli ludzie nie są na tyle mądrzy, aby rozpoznać, że w rzeczywistości są zbyt głupi i niekompetentni, jest to zasadniczy błąd w percepcji. To zniekształcona percepcja poznawcza i dysfunkcjonalna, realistyczna refleksja.
Efekt Dunninga-Krugera został nazwany na cześć dwóch amerykańskich psychologów D. Dunninga i J. Kruger, który przeprowadził badania, w których pytał studentów, jak oceniają własne możliwości. Stwierdzono, że uczniowie osiągający słabe wyniki mieli tendencję do przeceniania się, podczas gdy uczniowie zdolni i inteligentni mieli tendencję do niedoceniania siebie.
Występowanie tego efektu w powiązaniu z indywidualnym IQ znane jest również jako efekt downingu, który opisuje iluzję wyższości.
Przecenianie siebie Dunninga Krugera w czterech etapach
Według Dunninga i Krugera nadmierna pewność siebie rozwija się w niekompetencję w czterech różnych etapach:
Czasami po prostu nie da się wytłumaczyć, dlaczego niektórym ludziom tak bardzo na nas zależy...
- Cykl destrukcyjny zaczyna się od przeceniania własnych możliwości.
- Z tego powodu osoby dotknięte nie są w stanie rozpoznać własnej niekompetencji.
- Ponieważ nie potrafią rozpoznać swoich deficytów, nie mogą zwiększać swoich kompetencji.
- Ponadto mają tendencję do niedoceniania znacznie lepszych umiejętności innych ludzi.
Objawy efektu Dunninga-Krugera
Fałszywe postrzeganie siebie według Dunninga i Krugera często można dostrzec w prawdziwym życiu poprzez pewne objawy podobne do objawów narcystycznego zaburzenia osobowości:
- Osoby dotknięte chorobą mają tendencję do posiadania pewnego rodzaju megalomanii, fantazji o wszechmocy lub są przekonane o swojej niezwykłej inteligencji.
- Są uparci i wierzą, że są wyjątkowi, ważni i utalentowani.
- Chcą być podziwiani przez innych, ale często zazdroszczą innym i są przekonani, że im zazdroszczą.
Przykłady przeceniania siebie w życiu codziennym
Efekt Dunninga-Krugera jest często zauważalny w życiu codziennym ludzi:
- W Internecie wielu użytkowników platform mediów społecznościowych nie odróżnia swojej opinii od prawdy. Są przekonani, że opinia, którą wyznają, jest automatycznie prawdziwa.
- Część osób rozpoczynających karierę uważa, że wie wiele rzeczy lepiej niż bardziej doświadczeni koledzy.
- Osoby zainteresowane polityką często są przekonane, że wiedzą lepiej, jak rządzić krajem, niż obecny rząd.
- Wielu kierowców jest przekonanych, że jeżdżą samochodami lepiej niż przeciętnie.
To właśnie niewiedza lub częściowa wiedza daje ludziom nadmierne poczucie pewności siebie, którego nie mają prawdziwi eksperci posiadający dogłębną wiedzę.
Przeciwdziałanie efektowi Dunninga-Krugera
Nie zauważają tego osoby cierpiące na jawną nadmierną pewność siebie. Jeśli otaczający Cię ludzie zwrócą im na to uwagę, zareagują buntem, postawą defensywną lub nawet usprawiedliwieniem. Uzyskanie wglądu w fałszywe postrzeganie siebie jest bolesnym procesem dla osób dotkniętych tą chorobą. Jednakże inne osoby mogą Ci pomóc, regularnie przekazując konstruktywne informacje zwrotne i nie dając się zniechęcić. W ten sposób odzwierciedlają swoją błędną ocenę osób dotkniętych chorobą i z czasem mogą zachęcić je do myślenia.
Osoby dotknięte chorobą mogą ćwiczyć zdrową autorefleksję, regularnie zadając sobie pytania i pozwalając na krytyczną informację zwrotną.
Osoby z objawami efektu Dunninga-Krugera są stresujące dla otoczenia i utrudniają własny rozwój. Konstruktywne informacje zwrotne od osób wokół ciebie i zdrowa autorefleksja mogą pomóc w złagodzeniu tego rodzaju przeceniania siebie.
