Wat zijn radioactieve stralen?
In het dagelijks leven praten mensen over radioactieve straling, vooral als er een ramp heeft plaatsgevonden. Weinigen weten echter welke preciezere betekenis achter deze stralen schuilgaat. Hier is een definitie en enige uitleg van de zaak
Ons lichaam is al gewend aan natuurlijke radioactiviteit, die zowel in de grond (in de vorm van radioactieve isotopen in het gesteente) als in de lucht (de overblijfselen van kosmische straling) aanwezig is. Radioactieve rampen, waarbij hoogenergetische straling wordt afgegeven door kernsplijting, leiden echter tot ernstige gezondheidsschade. Deze radioactieve deeltjes zijn vooral gevaarlijk voor mensen die zich binnen het bereik van het rampgebied bevinden.
Dit gebeurt er met kernsplijting
- Bij kernsplijting draait alles om onstabiele atomen die uiteenvallen in andere onstabiele atomen die sterk zijn in het proces energie overhandigen.
- De energie die daarbij vrijkomt, wordt ioniserende straling genoemd. Maar hiervoor worden ook uitdrukkingen als hoogenergetische deeltjes of gammastraling gebruikt.
- Als dergelijke ioniserende straling in contact komt met een menselijk lichaam, leidt dit tot een verstoring van de celdeling en dus tot veranderingen in cellen en weefsel.
Drie soorten radioactieve stralen
De drie soorten radioactieve straling, alfa, bèta en gamma, hebben verschillende effecten wat betreft hun reikwijdte, hun magnetische afbuigbaarheid en hun doordringbaarheid. Terwijl de alfa- en bètadeeltjes tot stralingsvijvers behoren, worden de gammastralen toegewezen aan elektromagnetische golven.
Röntgenstraling en radioactieve straling zijn beide gevaarlijk voor de mens, zullen ...
- Alfadeeltjes bestaan uit twee positieve protonen en twee neutrale neutronen. Hoewel de deeltjes slechts een korte reikwijdte van enkele centimeters hebben, zijn ze zeer schadelijk voor de gezondheid. In dit geval is echter papier of aluminiumfolie voldoende om ze af te schermen.
- Verval van bètadeeltjes: Alles draait hier om negatief geladen elektronen die uit de kern worden uitgestoten. Het bereik van deze radioactieve stralen is enkele meters en ze hebben een hogere doordringbaarheid dan de alfastralen. De veel moeilijkere insluiting gebeurt met plastic platen (enkele millimeters dik).
- Gammadeeltjes: ontstaan wanneer alfa- en bètadeeltjes uiteenvallen en daarbij overmatige straling uitzenden. De gammastraling heeft het grootste bereik en een hoge doordringbaarheid. Alleen dikke betonnen muren kunnen ze bevatten.
De deeltjes zijn gevaarlijk voor de gezondheid
- Bèta- en gammastralen komen het lichaam binnen via de huid of via de ademhaling. Zelfs een lage dosis straling kan leiden tot veranderingen in de genetische samenstelling en kanker veroorzaken.
- Hoge doses straling veroorzaken koorts, inwendige bloedingen, misselijkheid en brandwonden op de huid.
